-
1 хак
I 1. прил.1)а) правди́выйхак сүз — правди́вое сло́во, пра́вда
хак сүзгә җавап юк — (посл.) пра́вда глаза́ ко́лет (букв. про́тив пра́вды не́чего сказа́ть)
б) и́стинный, пра́вильный, ве́рный ( путь)2) рел. правове́рный ( мусульманин), пра́ведный, и́стинный, и́стый книжн.2. нареч.хак дин — и́стинная ве́ра
правди́во; пра́вильно, и́стинно, ве́рноул хак сөйли — он говори́т пра́вильно (ве́рно)
II сущ.сүзем хак — моё сло́во правди́во
1) цена́, це́ны (чего-л.), (на что-л.); расце́нка, расце́нки (чего-л.)хакы кыйммәт — в цене́ дорогосто́ящий
хакы арзан (түбән) — в цене́ дешёвый
хак (ын) арттыру— повыша́ть (набива́ть, набавля́ть) це́ну
хак билгеләү (кую) — назна́чить це́ну, оце́нивать
икеләтә хак түләү — заплати́ть двойну́ю це́ну ( в два раза дороже)
арзан хакка алу — купи́ть по дешёвой цене́ (по дешёвке)
хакын килешү — договори́ться о цене́
2) сто́имость (чего-л.) (проезда, ремонта, перевозок)3) пла́та (квартирная, за проезд); опла́та (сдельная, высокая); зарпла́та ( на сдельной работе); вознагражде́ние (за хлопоты, за инициативу)••III сущ.хакын чыгару — окупа́ть/окупи́ть, вы́ручить сто́имость (затра́т)
1) пра́во (преимущ. в косв. ф.) (на что-л., что-л. сделать)ни хак белән? — по како́му пра́ву?
үз хакын хаклау — отста́ивать свои́ права́
хак казану — заслужи́ть пра́во; доби́ться пра́ва
2) индив. причита́ющееся; до́ля, часть, счёткеше хакына яшәү — жить за чужо́й счёт
•- хакы бар- хакы юк IV сущ.1) хакы долг, обя́занность (перед кем, чем-л.)ата-ана хакы — долг пе́ред роди́телями
күрше хакы - алла хакы — (посл.) долг пе́ред сосе́дом - (всё ра́вно что) долг пе́ред бо́гом
2) в знач. Послелога хакка, хакынаа) ра́ди, для, из-за, во и́мя (чего-л., кого-л.)җиңү хакына — во и́мя (ра́ди, для) побе́ды
сезнең хакка — ра́ди вас
б) за счёт (чего-л.)V сущ.; рел.күп ташламалар хакына — за счёт мно́жества усту́пок
бог, госпо́дь, всевы́шний- хак тәгалә -
2 стоить
ст`оитьнесов.1) тору, хакы... булу, бәясе... булубилет стоит два рубля — билетның бәясе (хакы) ике сум, билет ике сум тора
2) ( кого-чего) (быть достойным) лаек булу3) тору; төшүне стоит никакого труда — һичберни тормый, берни түгел
я знаю, чего это ему стоило — аңа моның никадәр кыйммәткә төшүен мин беләм
4) с неопр.; безл. ( имеет смысл) ярый;... торасы,... ып торырга кирәк; ып... торуның кирәге барстоит ли туда ходить? — анда барып торасымы [соң]?
5) с неопр.; безл....дымы,...ды исә,...ырга гына [кирәк]стоит тебе [только] сказать... — сиңа бер тапкыр әйтергә генә кирәк...
•- не стоит- не стоит того, чтобы... -
3 ценный
-ая; -ое1) ( имеющий цену) бәяле, бәһалы, хаклы, бәясе (бәһасы, хакы) куелган; бәясе күрсәтелгән2) кыйммәтле3) перен. әһәмиятле, кыйммәтле -
4 стоимость
ж1) эк. кыйммәт2) хак, бәя -
5 вздорожать
сов.кыйбатлану, кыйммәтләнү, хакы (бәясе) күтәрелү -
6 обесцениться
сов.бәясе төшү, кыйммәте бетү, хакы төшү, кадерсезләнү, кадере китү -
7 фонд
м1) ( денежные средства) фонд ( берәр максат өчен билгеләнгән акча)золотой фонд прям.; перен. — алтын фонды
2) ( запасы) фонд3) мн. фонды фин. (ценные бумаги) кыйммәтле кәгазьләр -
8 цены нет
1) ( чему) бәһа булмау ( бик кыйммәтле әйбер турында)2) ( кому) хакы юк, бәяләп бетергесез, бик кадерле
См. также в других словарях:
номинал — Кыйммәтле кәгазь, кәгазь акча һәм товарларның өстенә язып куела торган хакы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәһа — иск. и. 1. Әйберне сатканда яки алганда сорала яки бирелә торган акча сумасы; әйбернең акчалата хакы. Әйбернең акчалата тулаем кыйммәте 2. Аерым эш төрләре буенча түләү, эш хакы 3. Билге (мәктәптә) 4. Нәр. б. әһәмияте, кыйммәте турындагы фикер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәя — иск. и. 1. Әйберне сатканда яки алганда сорала яки бирелә торган акча сумасы; әйбернең акчалата хакы. Әйбернең акчалата тулаем кыйммәте 2. Аерым эш төрләре буенча түләү, эш хакы 3. Билге (мәктәптә) 4. Нәр. б. әһәмияте, кыйммәте турындагы фикер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табыш — (ТАБЫШЛЫ) – 1. Табылган нәрсә, табылдык. Уңышы очраклылыкка бәйле булган һөнәр яки кәсепләр юлында табылган мал (материаль кыйммәт) 3. Тулы доходның эшләп чыгару чыгымнарыннан арткан өлеше. Һөнәрченең, капиталистның, сәүдәгәрнең һ. б. җитештергән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
югары — рәв. 1. Өскә, өскә таба; киресе: түбән, түбәнгә. Түргә. Үргә. Агым үренә таба, агымга каршы. Өскә, өске яки өске катка 2. Биеккә, биеклеккә таба. Чагыштырмача биегрәк 3. Биегрәк, өстәрәк 4. с. Өске, югарыгы 5. с. Гади, натураль саннар белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
